Speciale geschiedenis tijdens uw vakantie in Bodrum weggestopt in een rustige hoek van Milas waar oude mannen hun dagen verslapen staat in een leuk klein park een onwaarschijnlijk monument.Een Romeinse tombe van twee verdiepingen uit de tweede eeuw. De Gumuskesen (“zilversnijder”) is volgens sommige gebouwd naar het voorbeeld van het vele malen beroemde Mausoleum van Halikarnassus, een van de zeven wereldwonderen van de antieke wereld. Nu niets meer dan een gat in de grond.
Als dit het geval is heeft het waarschijnlijk te maken met een deel van de verre geschiedenis van Milas. Als de Karische stad Mylasa was het de originele plaats van de Hecatomnid familie, die in het gebied heersten voor de Perzen en die de traditie naleefden van het huwen van broers met zussen. De meest beroemde koning uit de dynastie was Mausolus die de beslissing maakt Mylasa naar het westen te verplaatsen naar Halikarnassus (nu Bodrum). Na zijn dood liet zijn zuster-echtgenote de enorme tombe bouwen in zijn eer. Het Mausoleum reikte bijna 43 meter hoog en kon gezien worden vanaf de zee. De Gumuskesen heeft niets van die grootsheid. Het is zelfs een echt klein monument. Maar het staat er nog steeds als een herinnering uit de tijd toen Milas nog geen achterbuurt was nu de schijnwerpers op Bodrum gericht zijn.
Zoals de buurman Mugla, vecht Milas om aandacht met als concurrentie de enorme aantrekkingskracht van de strandresorts Bodrum en Marmaris. Vele jaren lang zag het amper bezoekers behalve op dinsdag als de straatmarkt een bezienswaardigheid was op de excursiekalender van Bodrum. Deze dagen werken de autoriteiten hard om meer te maken van de eigenlijk ondergewaardeerde attracties van Milas. Als voorbeeld is er in het centrum een grote archeologische opgraving dat een Romeins centrum geweest moet zijn rond de grote Tempel van Zeus. Wat lijkt op een marmeren marktplaats komt al boven en het heeft er alle schijn van dat er meer onder de aarde wacht om ontdekt te worden.
Dichtbij de overblijfselen van de tempel staat een enkele poort, de Baltali Kapi (Bijl Poort) genaamd naar de uitgesneden bijl zichtbaar boven de hoeksteen. Het is een overblijfsel van de oude stadsmuren. Het telt allemaal op naar het beeld van een stad dat bleef bloeien zelfs na de opleving van Halikarnassus. Desalniettemin lijkt langzaam maar zeker ook aan Mylasa een eind gekomen te zijn na de uiteenval van het Seljuk Sultanaat van Rum toen de Mentese Beylik (ministaat) werd gesticht op de Becin hoogte op een rotsplateau dat uitkeek over oud Mylasa.
In de periode van 1260 tot 1424 hebben de Menteses hun aandacht gevestigd op hun hoofdstad Becin, maar Mylasa profiteerde nog steeds van het druppeleffect. Enkele slimme nieuwe moskeeën werden gebouwd in het centrum en gebruikten hiervoor schaamteloos de stenen van de oude Romeinse en Byzantijnse ruïnes De meest magnifieke moskees uit het Milas Mentese tijdperk is de Riruz Bey (Kursunlu) Cami, gebouwd in 1394 in spectaculaire stijl. De Ulu Cami uit 1378 is duidelijk meer afhankelijk geweest van het hergebruik van oude materialen.
Nadat de Ottomanen de Menteses wegstuurden viel Milas helaas in een diep dal. Alleen in de achttiende eeuw bloeide Mylasa weer op toen de handel in katoen en tabak het nieuw leven inblies. In die tijd bouwen de voornamelijke Griekse, Joodse en Armeense handelaren indrukwekkende stenen huizen voor henzelf. Vele van deze huizen staan rond de ruïnes van de Tempel van Zeus. In dezelfde tijd werd het mooie Colluhani gebouwd om een plaats te bieden aan de reizende handelaren voor de nacht en om de goederen op te slaan. Het Colluhani wordt nu gerestaureerd.
Naast de eigen charmes is Milas een perfecte basis voor het ontdekken van vele archeologische steden in de omgeving. Twee van deze bezienswaardigheden, Becin en Labranda, hebben specifieke nauwe verbindingen met de geschiedenis van Milas. U kunt beide bezoeken in een middagtrip vanuit Milas.
Als u naar Milas rijdt vanuit Mugla ziet u het Becin Kalesi, rijzend aan de linkerkant van de weg op een hoog plateau. Ondanks dat de voormalige nederzetting ook op het plateau van Becin gestaan lijkt te hebben is het kasteel van oorsprong Byzantijns werk. Het is compleet herbouwd nadat de Menteses aan de macht kwamen. De defensieve mogelijkheden zijn direct duidelijk. Vanaf hier hadden de bezetters van het kasteel een enorm panorama over het oude Mylasa en zelfs verder.
Vandaag de dag genieten bezoekers van hetzelfde uitzicht als deze langs de muren wandelen en rondkijken in de ruïnes van huizen die in het kasteel gebouwd werden nadat het de militaire functie verloor. Daarna kunnen de toeristen de uitgebreide overblijfselen van een verlaten stad bezoeken inclusief vele hamams, hans en andere amper te identificeren ruïnes verspreid over de velden waar de lokale bevolking nog steeds schapen hoedt.
Het best te identificeren gebouw is de Ahmed Gazi Medrese. Een eens romantische ruïne met vier iwans die uitkijken over de binnenplaats die de begraafplaats was van de Mentese emir, Ahmed Gazi en zijn echtgenote. Helaas heeft restauratie ertoe geleid dat de bezienswaardigheid gesloten is zodat u het niet langer kunt bezichtigen. Om het nog erger te maken is er een picknickgebied gemaakt direct ernaast zodat afval en graffiti geïntroduceerd is in de ooit prachtige onaangetaste plaats.
Als u doorloopt over het plateau laat u de dode hand van de restaurateur achter u en stapt u in de meer romantische en verlaten delen van de stad. Uw moeite word beloond als u eerst de oude Mentese begraafplaats tegenkomt en daarna de ruïnes van de grote Yelli Cami en Karapasa Medrese.
Becin biedt een link naar het Middeleeuwse Milas maar Labranda, een stukje verder langs de gevaarlijke weg, vindt een link verder terug in de tijd. Zelfs voor het stichten van Mylasa zou er een tempel geweest kunnen zijn ondanks dat de cult vooral geassocieerd met de opgraving van Zeus Labrayndus past echt populair werd onder de heerschappij van Hecatomnids in Mylasa.
Hoog in de bergen is dit een prachtige verlaten, maar vooral ook mysterieuze plaats. Het is het huis van een aantal sober uitziende bouwwerken die worden omschreven als “androns” (Griekse huizen voor mannen). Waarschijnlijk zijn het de antieke theehuizen geweest waar mannen samen kwamen om te feesten en te bidden. Twee van de androns dragen de naam van Mausolus en zijn broer Idrieus die hem opvolgde als koning. Volgens verhalen heeft in 355 voor Christus Mausolus zelfs een moordaanslag overleefd in Labranda. Een twaalf kilometer lang pad start op de berg van de Tempel van Zeus en leidt naar de stad Mylasa. Diegene met een energieke geest willen misschien de aanbidders van Zeus imiteren en de heuvel aflopen.